بررسی علل و زمینه های چگونگی طرح ولایت فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و واکنش گروها

هدف اصلی در این پژوهش این است که ضمن بررسی موضوع ولایت فقیه، علل و زمینه های طرح ولایت فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و واکنش های جریان های فکری همچون ملی گرایان، ملی مذهبی ها و اسلام گرایان نسبت به این مقوله مورد بررسی قرار گیرد. در همین راستا، سوال اصلی این است که «علل و زمینه های طرح ولایت فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چه بود و چه واکنش هایی را در میان گروههای مختلف برانگیخت؟» جهت پاسخ به وسال مذکور، این تحقیق به سه بخش تفسیم گردید که عبارت بودند از: بخش اول پیشینه تاریخی نظریه ولایت فقیه قبل از تدوین قانون اساسی، بخش دوم ولایت فقیه در مرحله تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بخش سوم ولایت فقیه در مرحله بعد از تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. یافته های تحقیق نشان می دهد که ولایت فقیه نظریه ای در فقه شیعه است که نظام سیاسی مشروع در دوران غیبت امام معصوم را بیان می کند. در همین راستا، نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس این نظریه تأسیس شده است. با گذشت یک دهه از عمر انقلاب اسلامی مبتنی بر قانون اساسی کشور مصوب سال 1358، مشخص شد که قانون اساسی کشور نیاز به اصلاح دارد. با این تغییرات، دامنه و گستره اختیارات رهبری تغییر نمود و گروه های مختلفی همچون ملی-مذهبیون، حزب توده ایران، مجاهدین خلق، چریک های فدایی خلق ایران و سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر در برابر این تغییرات موضع مخالف و منتقدانه گرفتند.